Μία όαση υπευθυνότητας, σε εποχές τρικυμιώδεις...
Η πνευματική κίνηση στην Ελλάδα περνάει, δυστυχώς, απαρατήρητη, στον βαθμό που οι σειρήνες του λαϊκισμού στρέφουν τα φώτα της δημοσιότητας σε παντός είδους οχλαγωγίες και... «αγανακτήσεις», στερώντας από τον πνευματικό μας κόσμο την αναγνώριση που του πρέπει. Παρ’ όλα αυτά, στην πατρίδα του Πλάτωνα και του Σωκράτη, του Αριστοτέλη και του Ράμφου, υπάρχουν ακόμη φωνές που αντιστέκονται. Ένας τέτοιος φάρος στον κυρίαρχο σκοταδισμό είναι και η επιτροπή πρωτοβουλίας «Για την Ελλάδα τώρα», που διοργάνωσε την ομώνυμη εκδήλωση στον χώρο της Παλαιάς Βουλής, την Κυριακή, 22 Ιανουαρίου.
Όλη η αφρόκρεμα της σύγχρονης διανόησης ήταν εκεί. Λαμπροί καθηγητές και ανήσυχοι φιλόσοφοι, οξυδερκείς πολιτικοί και φερέλπιδες διανοούμενοι, μαχόμενες ιστορικοί και αγνοί αγωνιστές των Μ.Κ.Ο. (Μη Κοινωφελείς Οργανώσεις), εμβριθείς κοινωνιολόγοι και ασυμβίβαστοι δημοσιογράφοι: εν ολίγοις, φίλεργοι σκαπανείς του πνεύματος, σε ένα πραγματικό μελίσσι δημοκρατίας και φιλελευθερισμού.
Εκ μέρους της πρωτοβουλίας, προλόγισε την εκδήλωση ο Νέστορας της Νομικής Νίκος Αλιβιζάτος. Έκρουσε τον κώδωνα κινδύνου για το ενδεχόμενο αποκοπής από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που ενδεχομένως να «θέσει τέρμα στον ιστορικό κύκλο που άνοιξε εδώ και 200 χρόνια ο ελληνικός διαφωτισμός». «Θα πρόκειται για μια καταστροφή», συμπλήρωσε, «ισοδύναμη με την Μικρασιατική». Ζήτησε, λοιπόν, από τους παρευρισκόμενους, «Να τολμήσουν» και να «σπάσουν τον νόμο της σιωπής». Είναι καιρός είπε, «να βάλουμε για λίγο στην άκρη αυτά που μας χωρίζουν και να δουλέψουμε όλοι μαζί γι’ αυτό που μας ενώνει, δηλαδή τη σωτηρία της πατρίδας».
Για τη σωτηρία αυτή μίλησε και η υπουργός Άννα Διαμαντοπούλου, εκπροσωπώντας το Πασόκ και την κυβέρνηση Εθνικής Ημών Σωτηρίας. «Να δώσουμε χρόνο στον Παπαδήμο», ήταν το μήνυμά της, καθώς το ενδεχόμενο εκλογών «θα είναι μια πρόσκαιρη νίκη του λαϊκισμού». Ακόμη, όμως, κι αν επιβληθεί, τελικώς, η «όχληση» των εκλογών, δεν χωρούν πισωγυρίσματα: «Η επόμενη κυβέρνηση, και ανεξαρτήτως του αποτελέσματος, θα πρέπει να είναι κυβέρνηση προγραμματικής συμφωνίας και με πρωθυπουργό τύπου Παπαδήμου». Ζήτησε, λοιπόν, τη συσπείρωση των υγιών δυνάμεων του τόπου, όπως ο Αρίστος Δοξιάδης, ο Στέφανος Μάνος, το ΙΟΒΕ, το ΕΛΙΑΜΕΠ, οι οικονομολόγοι του Λόντον Σκουλ οφ Εκονόμικς κ.ά. και υπενθύμισε την αλφαβήτα του δημοκρατικού πολιτεύματος: πως η σωτηρία χρειάζεται στιβαρή ηγεσία, η οποία «να κλείνει τα αυτιά της σε όλες αυτές τις βουερές, τις θορυβώδεις και βίαιες μειοψηφίες, που είναι μπροστά μας σε κάθε προσπάθεια αλλαγής».
Τον χώρο της σοβαρής αντιπολίτευσης εκπροσώπησε ο Κωστής Χατζηδάκης, χαρακτηρίζοντας εύστοχα τον λαϊκισμό ως «τον μεγαλύτερο εχθρό». Επιχειρηματολόγησε επιτυχώς υπέρ της διεξαγωγής εκλογών, καθώς: «Με την καθαρτήριο δύναμη που περιέχουν, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βαλβίδα εκτόνωσης για τους Έλληνες πολίτες». «Η σωτηρία της Ελλάδας είναι εθνική υπόθεση», τόνισε με νόημα, καλώντας αφ’ ενός μεν «ικανούς και έμπειρους μάνατζερ να διοικήσουν αποτελεσματικά», και αφ’ ετέρου να σπάσουν «οι κρατικιστικές αγκυλώσεις και οι ιδεολογικές προκαταλήψεις του παρελθόντος».
Την ανάγκη επιστροφής σε μία «κουλτούρα συνεισφοράς στα κοινά» επισήμανε και ο «προοδευτικός» επιχειρηματίας Γιάννης Μπουτάρης, χειροκροτούμενος θερμά από το «προοδευτικό» κοινό. Ο γηραλέος δήμαρχος ανεφέρθηκε στους κεντρικούς στρατηγικούς άξονες που θα βασίσει το άνοιγμα της Θεσσαλονίκης/Σελανίκ στις προκλήσεις του προοδευτικού 21ου αιώνα: την πώληση του λιμένα, τη συγχώνευση και το κλείσιμο νοσοκομείων, το άνοιγμα των ΑΕΙ στην αγορά και, τέλος, την εκμάθηση ξένων γλωσσών από τους δημοτικούς υπαλλήλους. Μας υπενθύμισε, άλλωστε, το προοδευτικό άνοιγμα της πόλης στους Ισραηλίτες και τους Τούρκους, δύο κοινότητες που μας φέρνουν «δυσάρεστες μνήμες και ενοχές»...
Την σειρά των ομιλητών έκλεισε ο Λουκάς Τσούκαλης, πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ (αυτής της σύγχρονης «Φιλικής Εταιρείας»), αναλύοντας την παρούσα πολιτική συγκυρία. «Η χώρα αντιμετωπίζει σήμερα πρόβλημα υπαρξιακό», δήλωσε με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Η διαφθορά των κομμάτων και της φοιτητικής νεολαίας οδηγούν στην απαξίωση της δημοκρατίας (την οποία, όπως ορθά υποθέτει ο αναγνώστης, διασώζει ο διορισμός τραπεζοϋπαλλήλων στην πρωθυπουργία). Ο κος Τσούκαλης ήταν πραγματικός καταπέλτης: «Σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης και απαξίωσης των πάντων, ο λαϊκισμός διογκώνεται, οι συνωμοτικές θεωρίες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, ενώ η ανοχή για τη διαφορετική άποψη εξασθενίζει ακόμη περισσότερο σε μια χώρα όπου δεν ήταν άλλωστε ποτέ ιδιαίτερα ισχυρή». Εξέφρασε την ελπίδα να απογοητευθούν «οι αντιδραστικοί κάθε λογής, δεξιοί και αριστεροί», που μένουν «κολλημένοι στο δόγμα μιας στενά οριζόμενης και ιστορικά ξεπερασμένης εθνικής κυριαρχίας», και να μπορέσουν, επιτέλους, να ενωθούν οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις της χώρας που, ως τώρα, έμεναν στο περιθώριο, καθώς: «Οι κανόνες του παιγνιδιού καθιστούσαν την πρόσβαση στην πολιτική δυσχερή και επώδυνη. Το παιγνίδι ήταν βρόμικο».
Κατόπιν, ήρθε η ώρα του κοινού, για να συμμετάσχει στον γόνιμο τούτο διάλογο. «Πώς θα τα κάνετε όλα αυτά, μένοντας στο Πασόκ και τη Νέα Δημοκρατία;» επετέθη ο βαθύνους Στέφανος Μάνος, ξεκινώντας μια οξεία και ριζοσπαστική κριτική. «Κι εσείς που φύγατε, τι καταφέρατε;» τον επανέφερε στην τάξη η μελίρρυτος υπουργός, υπενθυμίζοντας το πτωχό πλην τίμιο παρελθόν της: «Γεννήθηκα σε ορυχείο και δουλεύω από δεκαεπτά ετών». Ο δαιμόνιος ρήτορας του φιλελευθερισμού, όμως, είχε την απάντηση έτοιμη: «Αν δεν κατάφερα κάτι» είπε, απευθυνόμενος στο βαθιά προβληματισμένο κοινό, «φταίτε εσείς που δεν με ψηφίσατε». «Βγείτε απ’ το καβούκι σας!» συμπλήρωσε με σοβαρότητα, απογειώνοντας το πνευματικό επίπεδο της αντιπαράθεσης.
Αυτή την ατολμία, των υγιών δυνάμεων της κοινωνίας, να μετέχουν στα κοινά, στηλίτευσε και ο νομομαθής κος Αλιβιζάτος, φέρνοντας στον νου μας τις πρότερες εύστοχες επισημάνσεις της κας υπουργού για τις επελαύνουσες «βουερές μειοψηφίες». Τόσο εντός, όσο και εκτός της αίθουσας, ήταν διάχυτος ο προβληματισμός για την ευθεία απειλή εναντίον του εκσυγχρονισμού και της προόδου που συνιστά τούτος ο –ας μας επιτραπεί η έκφραση– χύδην όχλος. Εκείνη την ημέρα, όμως, πρυτάνευσαν η κοινή λογική, ο ρεαλισμός, η υπευθυνότητα. Κάποια θλιβερά μικροεπεισόδια (λίγες κωμικές, άναρθρες κραυγές περί «προδοτών» και «χούντας») δεν μπόρεσαν να αμαυρώσουν την εκδήλωση και αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς από κάποιες τυχαίως διερχόμενες διμοιρίες των Σωμάτων Ασφαλείας, που έσπευσαν να επαναφέρουν τη δημοκρατία στον χώρο που γεννήθηκε. Αν, όμως, εκεί, στην Παλαιά Βουλή, μπόρεσε η δημοκρατία να υπερισχύσει, λίγο πιο κάτω, στην Πλατεία Συντάγματος, κάποιοι άγνωστοι είχαν στήσει ένα αυτοσχέδιο συσσίτιο υπέρ απόρων και αστέγων. Ο λαϊκισμός, ως σύγχρονη λερναία ύδρα, αντιστέκεται...
εφημερίδα Ρήξη, φ. 82, Φεβρουάριος 2012
Εκ μέρους της πρωτοβουλίας, προλόγισε την εκδήλωση ο Νέστορας της Νομικής Νίκος Αλιβιζάτος. Έκρουσε τον κώδωνα κινδύνου για το ενδεχόμενο αποκοπής από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που ενδεχομένως να «θέσει τέρμα στον ιστορικό κύκλο που άνοιξε εδώ και 200 χρόνια ο ελληνικός διαφωτισμός». «Θα πρόκειται για μια καταστροφή», συμπλήρωσε, «ισοδύναμη με την Μικρασιατική». Ζήτησε, λοιπόν, από τους παρευρισκόμενους, «Να τολμήσουν» και να «σπάσουν τον νόμο της σιωπής». Είναι καιρός είπε, «να βάλουμε για λίγο στην άκρη αυτά που μας χωρίζουν και να δουλέψουμε όλοι μαζί γι’ αυτό που μας ενώνει, δηλαδή τη σωτηρία της πατρίδας».
Για τη σωτηρία αυτή μίλησε και η υπουργός Άννα Διαμαντοπούλου, εκπροσωπώντας το Πασόκ και την κυβέρνηση Εθνικής Ημών Σωτηρίας. «Να δώσουμε χρόνο στον Παπαδήμο», ήταν το μήνυμά της, καθώς το ενδεχόμενο εκλογών «θα είναι μια πρόσκαιρη νίκη του λαϊκισμού». Ακόμη, όμως, κι αν επιβληθεί, τελικώς, η «όχληση» των εκλογών, δεν χωρούν πισωγυρίσματα: «Η επόμενη κυβέρνηση, και ανεξαρτήτως του αποτελέσματος, θα πρέπει να είναι κυβέρνηση προγραμματικής συμφωνίας και με πρωθυπουργό τύπου Παπαδήμου». Ζήτησε, λοιπόν, τη συσπείρωση των υγιών δυνάμεων του τόπου, όπως ο Αρίστος Δοξιάδης, ο Στέφανος Μάνος, το ΙΟΒΕ, το ΕΛΙΑΜΕΠ, οι οικονομολόγοι του Λόντον Σκουλ οφ Εκονόμικς κ.ά. και υπενθύμισε την αλφαβήτα του δημοκρατικού πολιτεύματος: πως η σωτηρία χρειάζεται στιβαρή ηγεσία, η οποία «να κλείνει τα αυτιά της σε όλες αυτές τις βουερές, τις θορυβώδεις και βίαιες μειοψηφίες, που είναι μπροστά μας σε κάθε προσπάθεια αλλαγής».
Τον χώρο της σοβαρής αντιπολίτευσης εκπροσώπησε ο Κωστής Χατζηδάκης, χαρακτηρίζοντας εύστοχα τον λαϊκισμό ως «τον μεγαλύτερο εχθρό». Επιχειρηματολόγησε επιτυχώς υπέρ της διεξαγωγής εκλογών, καθώς: «Με την καθαρτήριο δύναμη που περιέχουν, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βαλβίδα εκτόνωσης για τους Έλληνες πολίτες». «Η σωτηρία της Ελλάδας είναι εθνική υπόθεση», τόνισε με νόημα, καλώντας αφ’ ενός μεν «ικανούς και έμπειρους μάνατζερ να διοικήσουν αποτελεσματικά», και αφ’ ετέρου να σπάσουν «οι κρατικιστικές αγκυλώσεις και οι ιδεολογικές προκαταλήψεις του παρελθόντος».
Την ανάγκη επιστροφής σε μία «κουλτούρα συνεισφοράς στα κοινά» επισήμανε και ο «προοδευτικός» επιχειρηματίας Γιάννης Μπουτάρης, χειροκροτούμενος θερμά από το «προοδευτικό» κοινό. Ο γηραλέος δήμαρχος ανεφέρθηκε στους κεντρικούς στρατηγικούς άξονες που θα βασίσει το άνοιγμα της Θεσσαλονίκης/Σελανίκ στις προκλήσεις του προοδευτικού 21ου αιώνα: την πώληση του λιμένα, τη συγχώνευση και το κλείσιμο νοσοκομείων, το άνοιγμα των ΑΕΙ στην αγορά και, τέλος, την εκμάθηση ξένων γλωσσών από τους δημοτικούς υπαλλήλους. Μας υπενθύμισε, άλλωστε, το προοδευτικό άνοιγμα της πόλης στους Ισραηλίτες και τους Τούρκους, δύο κοινότητες που μας φέρνουν «δυσάρεστες μνήμες και ενοχές»...
Την σειρά των ομιλητών έκλεισε ο Λουκάς Τσούκαλης, πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ (αυτής της σύγχρονης «Φιλικής Εταιρείας»), αναλύοντας την παρούσα πολιτική συγκυρία. «Η χώρα αντιμετωπίζει σήμερα πρόβλημα υπαρξιακό», δήλωσε με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Η διαφθορά των κομμάτων και της φοιτητικής νεολαίας οδηγούν στην απαξίωση της δημοκρατίας (την οποία, όπως ορθά υποθέτει ο αναγνώστης, διασώζει ο διορισμός τραπεζοϋπαλλήλων στην πρωθυπουργία). Ο κος Τσούκαλης ήταν πραγματικός καταπέλτης: «Σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης και απαξίωσης των πάντων, ο λαϊκισμός διογκώνεται, οι συνωμοτικές θεωρίες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, ενώ η ανοχή για τη διαφορετική άποψη εξασθενίζει ακόμη περισσότερο σε μια χώρα όπου δεν ήταν άλλωστε ποτέ ιδιαίτερα ισχυρή». Εξέφρασε την ελπίδα να απογοητευθούν «οι αντιδραστικοί κάθε λογής, δεξιοί και αριστεροί», που μένουν «κολλημένοι στο δόγμα μιας στενά οριζόμενης και ιστορικά ξεπερασμένης εθνικής κυριαρχίας», και να μπορέσουν, επιτέλους, να ενωθούν οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις της χώρας που, ως τώρα, έμεναν στο περιθώριο, καθώς: «Οι κανόνες του παιγνιδιού καθιστούσαν την πρόσβαση στην πολιτική δυσχερή και επώδυνη. Το παιγνίδι ήταν βρόμικο».
Κατόπιν, ήρθε η ώρα του κοινού, για να συμμετάσχει στον γόνιμο τούτο διάλογο. «Πώς θα τα κάνετε όλα αυτά, μένοντας στο Πασόκ και τη Νέα Δημοκρατία;» επετέθη ο βαθύνους Στέφανος Μάνος, ξεκινώντας μια οξεία και ριζοσπαστική κριτική. «Κι εσείς που φύγατε, τι καταφέρατε;» τον επανέφερε στην τάξη η μελίρρυτος υπουργός, υπενθυμίζοντας το πτωχό πλην τίμιο παρελθόν της: «Γεννήθηκα σε ορυχείο και δουλεύω από δεκαεπτά ετών». Ο δαιμόνιος ρήτορας του φιλελευθερισμού, όμως, είχε την απάντηση έτοιμη: «Αν δεν κατάφερα κάτι» είπε, απευθυνόμενος στο βαθιά προβληματισμένο κοινό, «φταίτε εσείς που δεν με ψηφίσατε». «Βγείτε απ’ το καβούκι σας!» συμπλήρωσε με σοβαρότητα, απογειώνοντας το πνευματικό επίπεδο της αντιπαράθεσης.
Αυτή την ατολμία, των υγιών δυνάμεων της κοινωνίας, να μετέχουν στα κοινά, στηλίτευσε και ο νομομαθής κος Αλιβιζάτος, φέρνοντας στον νου μας τις πρότερες εύστοχες επισημάνσεις της κας υπουργού για τις επελαύνουσες «βουερές μειοψηφίες». Τόσο εντός, όσο και εκτός της αίθουσας, ήταν διάχυτος ο προβληματισμός για την ευθεία απειλή εναντίον του εκσυγχρονισμού και της προόδου που συνιστά τούτος ο –ας μας επιτραπεί η έκφραση– χύδην όχλος. Εκείνη την ημέρα, όμως, πρυτάνευσαν η κοινή λογική, ο ρεαλισμός, η υπευθυνότητα. Κάποια θλιβερά μικροεπεισόδια (λίγες κωμικές, άναρθρες κραυγές περί «προδοτών» και «χούντας») δεν μπόρεσαν να αμαυρώσουν την εκδήλωση και αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς από κάποιες τυχαίως διερχόμενες διμοιρίες των Σωμάτων Ασφαλείας, που έσπευσαν να επαναφέρουν τη δημοκρατία στον χώρο που γεννήθηκε. Αν, όμως, εκεί, στην Παλαιά Βουλή, μπόρεσε η δημοκρατία να υπερισχύσει, λίγο πιο κάτω, στην Πλατεία Συντάγματος, κάποιοι άγνωστοι είχαν στήσει ένα αυτοσχέδιο συσσίτιο υπέρ απόρων και αστέγων. Ο λαϊκισμός, ως σύγχρονη λερναία ύδρα, αντιστέκεται...
εφημερίδα Ρήξη, φ. 82, Φεβρουάριος 2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου